臺(tái)

臺(tái)【未集下】【至部】 康熙筆畫(huà)：8畫(huà)，部外筆畫(huà)：2畫(huà)

〔古文〕?《廣韻》徒哀切《集韻》《韻會(huì)》《正韻》堂來(lái)切，音苔。《說(shuō)文》觀四方而高者。《釋名》臺(tái)，持也。築土堅(jiān)高，能自勝持也。《爾雅·釋宮》闍謂之臺(tái)。《註》積土四方也。《禮·月令》仲夏之月，可以處臺(tái)榭。《疏》積土爲(wèi)之，所以觀望。《五經(jīng)要義》天子三臺(tái)，靈臺(tái)以觀天文，時(shí)臺(tái)以觀四時(shí)，圃臺(tái)以觀鳥(niǎo)獸。

又《古今注》城門(mén)皆築土爲(wèi)之。累土曰臺(tái)，故亦謂之臺(tái)門(mén)。

又官名。《正字通》袁紹傳，三臺(tái)註：漢官尚書(shū)爲(wèi)中臺(tái)，御史爲(wèi)憲臺(tái)，謁者爲(wèi)外臺(tái)。

又漢百官表註：禮樂(lè)官知禮容，故禮部稱(chēng)容臺(tái)。

又王彥威爲(wèi)曲臺(tái)新禮三十卷：故太常稱(chēng)曲臺(tái)。

又漢秘書(shū)監(jiān)曰蕓臺(tái)，唐改祕(mì)書(shū)爲(wèi)麟臺(tái)，唐百官志門(mén)下省曰鸞臺(tái)，宋銀臺(tái)司掌受天下奏狀。

又《博雅》臺(tái)，支也。

又賤者之稱(chēng)。《左傳·昭七年》僕臣臺(tái)。《註》皁輿，隷僕之至者也。《孟子》蓋自是臺(tái)無(wú)饋也。《註》臺(tái)，賤官，主使令者。

又《輟耕錄》婢役于婢者，謂之重臺(tái)。《蘇軾·梅花詩(shī)》天敎桃李作輿臺(tái)。

又《博雅》臺(tái)，輩也。

又《揚(yáng)子·方言》臺(tái)，敵延也。東齊海岱之閒曰臺(tái)，自關(guān)而西秦晉之閒，物力同者謂之臺(tái)敵。

又《莊子·庚桑楚》不可內(nèi)於靈臺(tái)。《註》靈臺(tái)者，心也。

又姓。漢侍中臺(tái)佟。

又澹臺(tái)，複姓。

又《字彙補(bǔ)》古謂陵墓?fàn)?wèi)臺(tái)，如鄴都之三臺(tái)，山海經(jīng)帝堯臺(tái)，帝嚳臺(tái)是也。

又咍臺(tái)，卽臺(tái)之聲也。《世說(shuō)》許噪於丞相帳，咍臺(tái)大鼾。《通雅》咍臺(tái)，晉人常語(yǔ)也。

又山名。《輿地志》五臺(tái)山，在雁門(mén)郡。《山海經(jīng)》鹿臺(tái)之山。《註》今名麓臺(tái)山。《淮南子·地形訓(xùn)》濟(jì)出王屋，時(shí)泗沂出臺(tái)臺(tái)術(shù)。《註》時(shí)泗沂，皆水名。臺(tái)臺(tái)術(shù)，皆山名。《抱樸子·登陟卷》昔張蓋蹹及偶高成，二人竝精思於雲(yún)臺(tái)山石室中。

又神名。《左傳·昭元年》昔金天氏有裔子，曰昧，爲(wèi)冥師，生允格臺(tái)駘。臺(tái)駘，汾神也。《山海經(jīng)》休與之山，其上有石焉，名曰帝臺(tái)之棋。《註》郭曰：帝臺(tái)，神人名。

又漸臺(tái)，星名也。

又宮殿名。《鄒陽(yáng)·上吳王書(shū)》秦倚曲臺(tái)之宮，懸衡天下。《三輔黃圖》未央有曲臺(tái)殿。

又草名。《爾雅·釋草》艾，冰臺(tái)。《疏》艾，一名冰臺(tái)，卽今艾蒿也。《詩(shī)·小雅》南山有臺(tái)。《傳》臺(tái)，夫須也。《疏》夫須，莎草也，可爲(wèi)簑笠。《又》彼都人士，臺(tái)笠緇撮。《傳》臺(tái)，所以禦暑。笠，所以禦雨也。《箋》臺(tái)，夫須也。都人之士，以臺(tái)皮爲(wèi)笠。

又《字彙》洪孤切，音乎。臺(tái)駘，邾地名。《禮·檀弓》敗于臺(tái)駘。《註》臺(tái)音壷，駘音臺(tái)。臺(tái)當(dāng)爲(wèi)壷字之譌。一作壷駘，或作狐駘。《正字通》臺(tái)有壷音，非臺(tái)與壷同。字彙以臺(tái)爲(wèi)古壷字，誤也。

又《字彙補(bǔ)》左傳，臺(tái)駘。歷考註疏，無(wú)狐音。字彙不知何據(jù)而云：亦誤也。

又《韻補(bǔ)》葉田黎切，音題。《參同契》皓若搴帷帳，瞑目登高臺(tái)，火記六百篇，所趣等不迷。

又葉同都切，音徒。《易林》典冊(cè)法書(shū)，藏在蘭臺(tái)。

說(shuō)文解字

臺(tái)【卷十二】【至部】

觀，四方而高者。從至從之，從高省。與室屋同意。徒哀切〖注〗、?，古文。?，俗字。

說(shuō)文解字注

（臺(tái)）觀四方而高者也。釋名曰。觀、觀也。於上觀望也。觀不必四方。其四方獨(dú)出而高者、則謂之臺(tái)。大雅。經(jīng)始靈臺(tái)。釋宮、毛傳曰。四方而高曰臺(tái)。傳意高而不四方者則謂之觀、謂之闕也。釋名。臺(tái)、持也。築土堅(jiān)高能自勝持也。古臺(tái)讀同持。心曰靈臺(tái)。謂能持物。淮南子。其所居神者、臺(tái)以游大淸。注。臺(tái)、持也。又臺(tái)無(wú)所鑒、謂之狂生。注。臺(tái)、持也。此皆作臺(tái)自可通。或作古文握。古文握與臺(tái)形相似。從至。從高省。與室屋同意。按臺(tái)不必有屋。李巡注爾雅曰。臺(tái)上有屋謂之謝。然則無(wú)屋者謂之臺(tái)。築高而已。云與室屋同意者、室屋篆下皆云從至者所止也。是其意也。?聲。徒哀切。一部。